Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2010

Ψυχοσάββατο


Επειδή λοιπόν ένας είναι ο κόσμος ( όχι ο κόσμος των ζωντανών και ο κόσμος των ψυχών), δηλαδή δεν υπάρχουν τείχη που μας χωρίζουν από εκείνους που αγαπάμε, τούτο το Σάββατο είναι μέρα για να μας το θυμίζει.
Η αγάπη μας δεν σταματά με τον θάνατο, αλλά είναι εκείνη που μας ταξιδεύει πέρα από εκεί που ο νους αδυνατεί να περάσει. Το ταξίδι αυτό το κάνει η αγάπη μας για εκείνους που σωματικά δεν είναι κοντά μας.
Να δούμε λοιπόν μερικά από τα ήθη και τα έθιμα μας, για τούτα τα Σάββατα της Σαρακοστής. Απηχούν αυτό ακριβώς το πέρασμα να μην ξεχάσουμε πως δεν υπάρχει σύνορο για την αγάπη μας.
Πηγαίνοντας πίσω στους αρχαίους Έλληνες, αυτή ήταν μια εποχή γιορτής για την αναμονή της άνοιξης. Παραδόξως, αυτή η γιορτή περιελάμβανε τελετουργικά αφιερωμένα και στην "νέα ζωή" (το μπουμπούκιασμα των δέντρων, των κλημάτων, των λουλουδιών, κτλ.) και στις ψυχές των νεκρών που πίστευαν ότι ανέβαιναν στον "πάνω κόσμο" περίπου την 1η Μαρτίου. Με την ανατολή του χριστιανισμού η εκκλησία προσπάθησε να υποβιβάσει τις παγανιστικές τελετές και να τις αντικαταστήσει με χριστιανικές πρακτικές. Για αυτό, κατά την διάρκεια αυτών των ημερών βρίσκουμε την πρακτική ειδικών λειτουργιών και μνημοσύνων στα τρία Ψυχοσάββατα όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν βρασμένο σιτάρι (κόλιβα) στην εκκλησία και τα μοιράζουν στο εκκλησίασμα μετά την λειτουργία στην μνήμη των αγαπημένων τους. Αυτά τα Σάββατα είναι τα δύο Σάββατα πριν την "Κυριακή της Απόκρεω " και την "Κυριακή της Τυρινής"και το πρώτο Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα (η μέρα των Αγ.Θεοδώρων, μην ξεχάσετε αυτήν την μέρα! Υπάρχει ενα παλιό έθιμο στο οποίο μαντεύετε ποιόν θα παντρευτείτε. Βάζετε λίγο σιτάρι κάτω από το μαξιλάρι σας και προσεύχεστε στους Αγ.Θεοδώρους να σας αποκαλύψουν τον μελλοντικό σας σύζυγο στο όνειρό σας).
arcadians.gr


Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής δεσπόζει η λατρεία των νεκρών με τα Ψυχοσάββατα. Το πρώτο Σάββατο, των Αγίων Θεοδώρων, είναι Ψυχοσάββατο, αφιερωμένο στους νεκρούς «πάππου προς πάππο». Φτιάχνουν κόλλυβα και τα πηγαίνουν στην εκκλησία. Κάνουν μνημόσυνα στο νεκροταφείο και προσφέρουν πίτες, κουλούρια και άλλα νηστίσιμα φαγητά στα σπίτια των γειτόνων για να συγχωρήσουν τις ψυχές των νεκρών.

Αλλωστε οι νεκροί πιστεύεται ότι βρίσκονται ήδη από την αρχή του Τριωδίου στον επάνω κόσμο. Τα πράγματα λοιπόν είναι... επικίνδυνα για τη ζωή. Ετσι πρέπει να τις καλοπιάσουν για να βοηθήσουν στην αναπαραγωγή της ζωής και στη βλάστηση της φύσης. Την ίδια περίοδο, όπως επισημαίνει η κυρία Καμηλάκη, οι αρχαίοι Αθηναίοι γιόρταζαν τα Ανθεστήρια (γιορτή των λουλουδιών και των νεκρών), οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί τα Λεμούρια, Ροσάλια ή Ρουσάλια.
Το ΒΗΜΑ onLine


Το μνημόσυνο για όλες τις ψυχές, η επίσημη εκκλησιαστική κάλυψη των λαϊκών θρησκευτικών δοξασιών δείχνουν την σημασία που δίνουν οι Κρήτες στην ενθύμηση των πεθαμένων αυτή τη περίοδο.
Το Ψυχοσάββατο λένε ότι οι ψυχές κάθονται στα δέντρα και μας βλέπουν. Αν κόψεις ένα κλαδί θα πέσουν κάτω και θα παραπονεθούνε ...; για αυτό την παραμονή και ανήμερα του Ψυχοσάββατου δεν κόβουν δέντρα. Πηγαίνουν κόλλυβα στην εκκλησία και μετά τη λειτουργία τα μοιράζουν.
kritikiparadosi


Η αγάπη λοιπόν φορέας της αθανασίας μέσα στην καρδιά μας. Τι έχουμε να φοβηθούμε;
Μόνο την εκούσια λησμονιά συνοδοιπόροι μου!!!

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δημήτρη, στη δική μου οικογένεια κάνουν κόλυβα στο σπίτι, και μάλιστα πολύ νόστιμα, γιατί η ομορφιά της συμμετοχής πρέπει να έχει την οικογένεια μέσα - το έτοιμο δεν έχει ανάλογη αξία και, εξάλλου, με κάτι έτοιμο δεν δείχνεις στους αγαπημένους σου πόσο πραγματικά τους αγάπησες και πόσο τιμάς τη μνήμη τους. Αλλά το νόημα είναι να δείχνουμε (επειδή το νιώθουμε, όχι απλώς για να το δείξουμε) ότι ο αποχωρισμός μας από εκείνους μας πονάει αλλά η αγάπη δεν έχει τέλος με τον θάνατο, γιατί ξέρουμε ότι είναι στη γειτονιά των αγγέλων!...

Thalassenia είπε...

Η μαμά έλεγε "ένα τσασκόπιατο μόνο
είναι αρκετό"
Και η πεθερά μου έλεγε "από εσένα θα δούμε ένα πιατάκι στάρι"
Δεν θα μπορούσα λοιπόν με τίποτα να τους το στερήσω.
Αν τους μνημονεύουμε δεν φεύγουν ποτέ από κοντά μας.

Καλό βράδυ.